Lux Film Ödülleri ve Sami Blood

Lux Film Ödülleri ve Sami Blood / Sameblod / Değişim Filmi

Bu yıl İstanbul Film Festivali (5-15 Nisan 2017) programında da yer alan ve “Değişim” ismi ile gösterilen “Sami Blood” filmi genç yönetmen Amanda Kernell’in ilk uzun metrajı. Film 1930’larda İskandinavyalı Sami halkından, genç bir kız olan Ella Marja’nın İsveçlilerin onlara uyguladığı ırkçı tavra karşı gelme hikâyesi.

Ella, İsveç’in kuzeyindeki topraklarda İsveçlilerin onlara sunduğu hayattan daha fazlasını isteyen oldukça zeki bir kız. Sami halkına çizilen sınırların dışına çıkma mücadelesi , özgürleşmeye çalışması onu kendi kültüründen, ailesinden, toplumundan kopararak farklı bir hayata götürüyor. Bu tür hikayelerde olduğu gibi adı da değişiyor. O yeni hayatında Ella Marja olarak değil Christina olarak tanınıyor.

Filmi İstanbul’daki gösteriminden önce 57. Uluslararası Selanik Film Festivali’nde (3-13 Kasım 2016) izlemiştim. Filmi izlerken çocukluğuma, İstanbul’daki evimize 70’li yıllara gittim. Babaannem zaman zaman kız kardeşleri ile anlamadığım bir dilde konuşurdu. Babaannemin üç kız kardeşi vardı ve bunlardan ikisi bu dili konuşmayı reddederlerdi. Babaannem onlara o dilde konuşsa da onlar benim anladığım dilde yani Türkçe yanıt verirlerdi. Konuştukları dilin Abazaca olduğunu aklım ermeye başladığında öğrenmiştim. Ama artık onlar köklerinin uzandığı toprakların dilini konuşmaz olmuşlardı. Anneannem ise çok küçük yaşlarda o zamanların Yugoslavya’sından İstanbul’a geldiklerini anlatırdı. Anıları hayal meyal aklında kalmıştı. Anne babasının konuştuğu dil ise çoktan unutulmuştu. Filmle bir bağ kurmuştum ama bu bağı kelimelerle anlatmak çok güç.

Sinema toplumların tarihini, insanların anılarını canlı tutmakta önemli kültürel araçlardan birisi. Belgeseller bu işlevi doğrudan olayları göstererek ve insanları konuşturarak yapsa da kurmaca filmler de gerçek olaylara ve kişilere dayanarak bir anlamda aynı görevi yerine getiriyorlar. Sami Blood filmi bugün İsveç Film Enstitüsü tarafından desteklenerek İsveç’te okullarda da gösteriliyor. Ayrıca Norveç’teki Sami Film Enstitüsü de filmin destekçilerinden. Film otuz dört hafta İsveç’te sinemalarda gösterimde kaldı.

Filmden önce gene aynı konu ile ilgili yaptığı kısa film ile keşfedilen genç ve son derece yetenekli bu kadın yönetmen Amanda Kernell, sinema eğitimini İsveç ve Danimarka Film Okulları’nda alıyor. Amanda Kernell filmdeki iki kız kardeşin çocukluğunu canlandıran oyuncularını profesyonellerden değil bizzat Sami halkının kendi içinden seçmiş. Bu seçimi yapmak için dünyada sadece beş yüz kişinin konuştuğu Sami dilini konuşan altmışa yakın genç kız ile görüşmüş. Seçtikleri ile özel çalışmalar yapmış. Ve sonunda gerçek hayatta da kardeş olan iki genç kızda karar kılmış. Bu iki genç kız geçen hafta verilen Avrupa Film Ödülleri LUX FILM PRIZE‘ın ödül töreni için yerel kıyafetleri ile Avrupa Parlamentosu’ndaydılar. Çünkü Sami Blood filmi ödüle aday olan üç filmden biri idi ve Strasbourg’da ödülü alan onlar oldular.

Lux Film Ödülleri

Avrupa Parlamentosu LUX Film Ödülleri ile Avrupalı filmlerin dağıtımında önemli bir rol oynuyor. Avrupa Parlamentosu’nun desteği ile filmler, yirmi dört Avrupa ülkesinin resmi dillerinde altyazı ile her ülke için ayrı bir kopya ile izlenebiliyor. Böylece Avrupa sineması daha fazla izleyiciye ulaşılabiliyor.  Bu ödül aynı zamanda kültür ve sinemanın sınırları yıkmak için kullanılabileceğinin en güzel göstergesi . Bunda festivallerin çok önemli bir etkisi var elbette. Sami Blood ilk gösteriminden yaklaşık bir yıl sonra yüze yakın uluslararası festivalin programında yer almış durumda.

Lux Film Ödülleri Avrupa’daki birçok festivalle ortak çalışıyor. Bunlar; Berlinale, Cannes Yönetmenler Gecesi, Karlovy Vary, Venice Days (Venedik ), Sofya, Stockholm, Selanik, The Viennale (Viyana), Tallin Black Nights, Bratislava ve Sevilla. Bu yıl 58. Uluslararası Selanik Film Festivali’nde (2-12 Kasım 2017) geçen yıl da olduğu gibi Lux Film Days bölümü vardı. Finalde olan üç film bu programda gösterildi. Festivalde ayrıca Lux Film Prize’ı tanıtmak için bir toplantı da yapılıyor. Toplantının yapıldığı yer halka açık bir bina olunca sadece basın değil , tüm sinema severler Yunanca ve İngilizce dilinde konu hakkında bilgi sahibi olabiliyorlar. Ayrıca Lux Film Prize ile ilgili farklı dillerde broşürler de bu toplantıda ve sonrasında izleyicilere dağıtılıyor.

Lux Film Ödülleri 2010 yılından beri 28 Times Cinema isimli bir programı da Venice Days ve Europa Cinemas ile birlikte destekliyor. Bu çalışma Avrupa’dan Europa Cinemas Network tarafından seçilen yirmi sekiz genç sinemaseveri Venedik’te on bir günlük bir eğitim programında bir araya getiriyor. Yaşları 18-25 arasında olan bu yirmi sekiz genç sinemasever film gösterimlerine katılıp , Avrupa sineması ile ilgili gerçekleştirilen tartışmalara katılıyorlar.

Konu ile ilgili linkler:

https://www.luxprize.eu/

http://webreporters.cineuropa.org/