Simulacra: Matrix ve Pi Etkisi

Murat DURAL

İstanbul Film Akademisi’nin Youtube kanalında Olmaz Öyle Saçma Şey isimli eğitim programlarıyla tanıdığımız, kısa film ve reklam yönetmeni İlker Canikligil’in on yedi yıl önce yaptığı bir film bu; Simulacra…

Filmin tanıtımında Canikligil, Matrix (1999) ve Pi (1998) filmlerinden etkilendiğini belirtirken filmin ismi de bizi, “çağımızda her şeyin bir simülasyondan ibaret olduğunu, yaşanan evrenin bir ‘gibiler evreni’ olduğunu” savunan Baudrillard’a götürüyor. Canikligil ortaya çıkardığı bu filmde, teknolojinin ve neoliberal ekonomik düzenin yarattığı yabancılaşmayı Türkiye ekseninden görmemizi sağlıyor. Türkiye gibi modern hayatın tam olarak yerleşemediği bir ülkedeki “modern hayata yabancılaşma” öyküsü, 2001 krizinin toplumsal ve psikolojik etkilerini de hissettirdiği için inandırıcı olabiliyor.

Her gün aynı hayatı borç kaygısıyla yaşayan adamın gerçek dünyadan kaçış isteği; yerinde müzik kullanımı, tekrarlanan motifler ve ritmi iyi ayarlanmış bir kurguyla seyirciye hissettiriliyor. Böylece paranoyayla karışık bir anksiyete hâlindeki başkarakterle özdeşleşebiliyoruz. Ayrıca 2001 nüfus sayımında, İstanbul’un boş sokaklarında gerçekleştirilen dış mekan çekimleri de filmi ilgi çekici kılan başka bir unsur oluyor. Belki Web 2.0 çağında, eski model cep telefonları ve günümüzde işlevini yitirmiş bilgisayarlarla anlatılan teknolojinin yabancılaştırıcı etkisi biraz naif kalıyor ama “ekonomik düzene güvenini yitiren insanlar” gözümüze çok da yabancı gelmiyor.

https://vimeo.com/6131346