Yönetmen Koltuğu: Alain Resnais

4) L’année dernière à Marienbad (Geçen Yıl Marienbad) -1961

Resnais’in anlaşılması en güç filmlerinden biri kuşkusuz L’année dernière à Marienbad’dır. Zira yönetmenimiz bu filmde gerçeklik algısıyla o kadar çok oynuyor ki, film isminin ortaya koyduğu kesinlikle tamamen bir zıtlık içine giriyor. Gerçekten karakterlerimiz geçen yıl Marienbad’dalar mıydı ya da şimdi gerçekten oradalar mı yoksa aslında her şey bir yanılsamadan mı ibaret bilemiyoruz. Üstelik tüm bu bilinmezliğe bir de başkarakterlerimizden birinin geçen yılı hiç hatırlayamaması ya da hatırlamak istememesi de ekleniyor. Zaman- mekân uyumsuzluğu, kurgunun karmaşıklığı, birbirini takip etmeyen imgeler, renkler tam anlamıyla bir akıl oyunları yaşatıyor seyirciye.

Avrupalı İnsanın Hafıza Kaybına Güçlü Bir Eleştiri

Barok döşenmiş, ittişamlı, uzun ve birbirini takip eden koridorları, yolları ile tıpkı bir bilinçaltının büyülü evrenine bizi sokan Resnais, bu tek mekânda geçen ama zaman olarak mekânın tersine, geçmiş ile şimdiyi aynı potada eritmeye çalışan filmde, üç karakter karşılar bizleri. Geçen yıl aralarında bir münasebet olduğunu düşündüğümüz A (Delphine Seyrig) ve X (Giorgio Albertazzi) ile A’nın kocası ya da sevgilisi M (Sacha Pitoëff) , film boyunca kafalarımızı karıştırmak için ellerinden geleni artlarına koymazlar. A’nın hatırlamaması mı doğru yoksa X’in hatırladıkları mı bilemiyorum ama olaylar içinden çıkılmaz bir hal aldığı süreçte, adeta akıllara Kuğu Gölü balesinin hikâyesini getiren, A’nın devamlılığı takip etmeyen bir şekilde tüylü beyaz ve tüylü siyah kıyafetler içerisinde gözükmesi,  A’yı Odette, X’i Prens Sigfried, M’yi de kötü kalpli Odile yapmaz mı?

Resnais, yine otoriter üst sese, zaman-mekân algısını yerle bir eden kurguya fazlasıyla sırtını dayayarak, Fransız aristokrasine, Avrupalı insanın kayıp hafızasına, kendi iğneliyeci üslubuyla mükemmel bir eleştiri getiriyor.