Z / Ölümsüz

Z / Ölümsüz – 1969

Yönetmen: Costa-Gavras

Oyuncular:  Yves Montand, Irene Papas, Jean-Louis Trintignant

Film, bir polis şefinin, topluma zararlı olan kişilerle ve özellikle de solcularla mücadele etmek gerektiğini anlatan konuşmasıyla açılır. Sağcı hükümet emrinde çalışan bu polis, iktidarın sözcülüğünü yapmaktadır elbette.

Z‘de yönetmen, solcu bir vekilin yapacağı bir toplantı ve konuşma öncesini ele alarak başlar sözlerini dile getirmeye. Daha ilk dakikalardan aslında “sol”un neyle karşı karşıya olduğunun altını kalın çizgilerle çizer Gavras.

Milletvekilinin ölmesi, olayı araştıranların başına gelenler, karartılan deliller, savcının durumu derken filmle kurduğumuz empati bizi hasta edecek kadar yakındır tarihimize. Costa-Gavras’ın filmlerine hâkim olan belgeselci titizliği, tabii ki Z filminde de dimdik karşımızdadır. Soruşturma derinleştikçe olayın bir kaza değil, örgütlü bir cinayet olduğunu ortaya çıkar pek tabii ki. Savcı, iktidarla sağcı çetelerin işbirliklerini fotoğraflarla ve tanıklıklarla kanıtlar. Askeri yetkililer ve polis şefleri sanık olarak mahkemeye çağrılırlar. Bu biraz umut tanecikleri serper izleyenin yüreğine ancak filmin finali adeta “rüyaya dalıyorsanız hemen uyanın” uyarısı gibidir.